Электр чынжырын чогултууга арналган тажрыйба тактасы.
Резистордун каршылыгын түстүү маркерлөө боюнча аныктоо

 

I бөлүк  Электр чынжырын чогултууга арналган тажрыйба  тактасы

 

Электр чынжырын чогултууга арналган ЕМ-8622 моделиндеги Pasco тажрыйба  тактасы (1.1-сүрөт) жөнөкөй чынжырлардан баштап, Кирхгофтун закондорун, диоддор менен транзисторлордун мүнөздөмөлөрүн аныктоочу чынжырларды курууга ылайыкталган. Бул тактанын түзүлүшү төмөндө берилет:

1.    Каршылык  3,3, 2W - 1 даана;

2.    Потенциометр  25, 2W- 1 даана;

3.    Транзистордун  уясы - 1 даана;

4.    Кыскычтар - 32 даана;

5.    Батарейка уясы – 2 даана;

6.    Лампа уясы - 3 даана;

7.    Лампа 1.5 V, 0.3A - 3 даана;

8.    Сактоо кутусу – 1 даана;

9.    Туташтыруучу зымдар: 13cm - 4 даана; 26cm - 5 даана.

 

Ал  эми  компоненттер  баштыгы төмөндөгү элементтерди камтыйт:   а) Конденсаторлор          - 100, 16V - 2 даана;                                             -  330 ,16V - 2 даана; б) Диоддор                        - 1N-4007 - 2 даана;     в) Транзисторлор            -  2N-3904 - 2 даана;     г) Каршылыктар              -  10,1W - 2 даана;                                             -  100,1/2W - 3 даана;                                             -  330, 1/2W - 8 даана;                                             -  560, 1/2W - 3 даана;                                             - 1000, 1/2W - 3 даана;                                             - 100k, 1/2W - 2 даана;                                             - 220k, 1/2W - 2 даана.

1.1-сүрөт

 

Жабдуулар:

     -  электр чынжырын чогултууга арналган тажрыйба тактасы (мындан ары   

                         тажрыйба тактасы);

                      -  батарея;

                      -  туташтыруучу зымдар;

                      -  компоненттер баштыгы.

Максат:     Тажрыйба тактасы менен таанышуу,  электр чынжырларын чогултуу жана

                    чынжыр элементтеринин электрдик  схемаларда  шарттуу белгиленишин 

                     үйрөнүү.

 

Электр чынжырларынын схемаларында элементтер атайын символдор менен белгиленет. Ар бир символ чынжырдын иштөөсүндө бир элементти туюнтат. Лабораториялык иштерде символдорду көп колдонууга туура келгендиктен, символдордун (атайын белгилөөлөрдүн) айрымдары менен таанышабыз:

 

 

Чынжыр  чогултууга арналган тажрыйба тактасы түрдүү тажрыйбаларды оңой жана тез жасоо үчүн ылайыкташтырылган. Ал 1.2-сүрөттө көрсөтмөлүү берилген:

 

 

 

Тажрыйба  тактасы  тууралуу эскертүүлөр:

·        Пружина кыскычтары (мындан ары кыскычтар) тактага ширетилип, зымдарды, каршылыктарды ж.б. компоненттерди туташтырууга ылайыкталган. Кыскычтардын айрымдары потенциометр жана батарея сыяктуу элементтерге өткөргүч менен туташтырылган болот.

·        Эгерде кыскычтардын бири бошоп калса, зымды дагы бекем кармоосу үчүн анын оромдорун акырын кысып коюу керек. Эгерде кайсы бир кыскычтын иштешинен күмөн санасаңар, мугалимге кайрылгыла.

·        Компоненттер, каршылыктар пластик кутуда сакталат. Компоненттерди колдонууда аяр мамиле жасагыла жана лабораториялык иш бүткөндө, аларды кайрадан кутучага салып сактагыла. Бул шарттарды аткаруу менен тиешелүү сандагы компоненттерди ар бир лабораториялык иште колдоно аласыздар.

·        Батареяга чынжырды туташтырууда уюлдарга (+ же -) көңүл бургула. Бирдей формадагы лампалар түрдүү жаркырактыктарга ээ болушу мүмкүн. Бул алардын түзүлүшүндөгү айырмачылыктар менен байланыштуу.